وَ إِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِنَ الْأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لَا يُوقِنُونَ (نمل / آیه 82)

? ترجمه :
هنگامي كه فرمان عذاب آنها رسد (و در آستانه رستاخيز قرار گيرند) جنبنده‏ اي را از زمين براي آنها خارج مي‏كنيم كه با آنها تكلم مي‏كند و مي‏گويد: مردم به آيات ما ايمان نمي‏آورند.

یک اتفاق خارق العاده ؛ آیه می فرماید هنگامی كه فرمان عذاب فرا مى رسد و آنها در آستانه رستاخيز قرار مى گیرند، جنبنده اى را از زمين ، براى آنان خارج مى كنيم كه با آنها سخن مى گويد، و سخنش اين است كه مردم به آيات خدا ایمان نمی آورند. منظور از صدور فرمان خدا تحقق مجازاتی است كه به آنها قول داده شده، يا وقوع رستاخيز و حضور نشانه هاى آن است، نشانه هائى كه با مشاهده آن هر كس تسلیم مى شود و يقين پيدا مى كند كه وعده هاى الهى هم حق بوده و قیامت نزدیک است. مطابق نظر مفسران رسالت جنبنده زمینی که در آستانه قیامت ظاهر می شود، این است که صفوف را از هم جدا مى كند و منكران و منافقان را از مؤ منان مشخص مى سازد. بدیهی است منکران با دیدن اين صحنه به خود مى آيند و از گذشته تاريك خويش پشيمان مى شوند ولى چه سود كه راه بازگشت بسته است . اما این جنبنده زمینی کیست ؟ در این زمینه دو خط تفسیر وجود دارد، بر اساس اولی که بیشتر در تفاسیر اهل سنت قابل مشاهده است، آن را يك موجود جاندار غير عادى از غير جنس انسان با شكلى عجيب دانسته اند، و براى آن عجائبى نقل كرده اند كه شبيه خارق عادات و معجزات انبياء است . اما خط تفسیری دوم که بر پایه روایات متعددی بیان شده است، او يك انسان قدرتمند و افشاگر است که معیار تشخیص حق از باطل و مومن از کافر و منافق خواهد بود. همین روایات تصریح دارند که این فرد کسی نیست جز امیرمومنان علی علیه السلام که هم در دنیا و هم در آخرت میزان تشخیص حق از باطل است. این مفسران اعتقاد دارند که این آیه و آیه بعد از آن از جمله آیاتی است که در آن مسئله رجعت طرح می شود. البته مفهوم این آیه و ارتباط کلمات آن با تفسیر مذکور و اساسا خود مسئله رجعت از پیچیدگی زیادی برخوردار است و نیاز به مطالعه و تعمق بیشتری دارد که در این مجال نمی گنجد.

لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَاءُونَ خَالِدِينَ كَانَ عَلَى رَبِّكَ وَعْدًا مَسْئُولًا (فرقان / آیه 16)

? ترجمه :
هر چه بخواهند در آنجا براي آنها فراهم است، جاودانه در آن خواهند ماند، اين وعده‏ اي است مسلم كه پروردگارت بر عهده گرفته است.

هر چه که می خواهند فراهم است؛ در این آیه خداوند تعابیر زیبایی درباره بهشت دارد. نخست اینکه هر چه بهشتتیان در بهشت می خواهند ، برایشان فراهم هست. نقطه مقابل جهنمیان که در قرآن درباره آن ها داریم، میان آنها و خواسته هایشان فاصله می افتد. دوم تأکید خداوند بر جاودانه بودن بهشت هست که خیلی مهم است. سعادت و جاودانگی، پاسخی به نیاز فطری انسان مبنی بر جاودانه زیستن است. نکته سوم هم این است که كلمه “مسئولا ” تاكيدى است بر حتمى بودن وعده خداوند، يعنى آنچنان اين وعده قطعى است كه مؤ منان مى توانند آن را از خدا مطالبه کنند، و درست به اين مى ماند كه ما به كسى وعده اى داده و در ضمن به او حق مى دهيم كه از ما طلبكارى نمايد.

 آیه روز :

وَ إِسْمَاعِيلَ وَ إِدْرِيسَ وَ ذَا الْكِفْلِ كُلٌّ مِنَ الصَّابِرِينَ (انبیاء / آیه 85)

? ترجمه :
و اسماعيل و ادريس و ذا الكفل را (به ياد آور) كه همه از صابران بودند.

?صبر ، ویژگی کلیدی انبیاء و اولیاء الهی؛ خداوند به دنبال سرگذشت آموزنده (ايوب ) و صبر و شكيبائيش در برابر طوفان حوادث در آيات سوره انبیاء، اشاره به مقام شكيبائى سه نفر ديگر از پيامبران الهى كرده مى گويد: (اسماعیل ) و (ادريس ) و (ذا الکفل ) را به ياد آور كه همه آنها از صابران و شکیبایان بودند. در واقع رسیدن به مقامات بالای توحید و بندگی بدون صبر بر مشکلات و مصیبت ها امکان پذیر نیست، بنابراین صبر به معنای (کنترل نفس و احساسات در برابر حوادث مختلف) نقطه مشترک شخصیت تمامی انبیاء و اولیاء الهی است. از جمله این سه بنده خوب خدا که هر یک از آن ها در طـول عمر خود در برابر دشمنان و يا مشكلات طاقت فرساى زندگى صبر و مقاومت به خرج دادند و هرگز در برابر اين حوادث زانو نزدند و هر يك الگوئى بودند از استقامت و پايمردى .

? آیه روز :

إِنَّ اللّهَ یُمْسِکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ أَنْ تَزُولا وَ لَئِنْ زالَتا إِنْ أَمْسَکَهُما مِنْ أَحَد مِنْ بَعْدِهِ إِنَّهُ کانَ حَلِیماً غَفُوراً (فاطر / آیه 41)

? ترجمه :
خداوند آسمانها و زمین را نگاه مى دارد و تا از نظام خود منحرف نشوند; و هر گاه منحرف گردند، کسى جز او نمى تواند آنها را نگاه دارد او بردبار و آمرزنده است.

ذکری برای ترس از زلزله: پیام اصلی این آیه، این است که نه تنها آفرینش آسمان ها و زمین در دست خداست ، بلکه حفظ و نگهداری آن ها نیز فقط و فقط به دست اوست، آن چنانکه اگر بخواهند از جایگاه و مسیر خود خود خارج شوند، هیچ چیزی جز اراده الهی نمی تواند جلوی این اتفاق را که در واقع پایان بخش حیات انسان ها در زمین است، را بگیرد. اراده ای که با وجود گنهکار بودن اغلب انسان ها، از حلم و غفران الهی نسبت به گناهان بندگانش سرچشمه می گیرد.

✅ پیشنهاد: حدیث شریفی از پیامبر نقل شده است که «هرگاه در شب ( یا در روز ) و هنگام خوابیدن از وقوع زلزله و خراب شدن خانه می‌ترسی آیه‌ ای از سوره فاطر (اشاره به آیه 41) را قرائت کن». انشاءالله به برکت شب های رمضان و همچنین خواندن این آیه و معارف عالیه ای که در متن آن وجود دارد، خداوند خطرات زلزله های احتمالی آتی را از هم وطنان تهرانی ما دور نماید.

سالروز میلاد با سعادت امام حسن مجتبی علیه السلام مبارک باد?

? اخلاق در تقابل با مخالفان؛ در آیات پایانی سوره نحل خداوند ده دستور اخلاقی برای تقابل با مخالفان صادر می کند. این نشان می دهد که در اسلام، برای برخورد با مخالفان عقیدتی و فکری هم باید اخلاق را رعایت کرد، چه برسد در برابر دوستان و هم کیشان و خانواده. در این آیه دو دستور از این ده فرمان آمده است. اول اینکه اگر آنها دست به تجاوز و تعدی زدند شما هم به همان میزان که به شما تعدی شده پاسخ دهید و نه بیشتر. دستور دوم این است که اگر صبر کنید و از همین میزان تعدی به آن ها هم چشم بپوشید برای شما صبر کنندگان بهتر است. دستوری که جایگاه رفیع اسلام را از نظر اخلاق نشان می دهد.

? آیه روز:

وَ إِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُوا بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُمْ بِهِ وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِلصَّابِرِينَ (نحل / آیه 126)

? ترجمه:

و هر گاه خواستيد مجازات كنيد تنها به مقداري كه به شما تعدي شده كيفر دهيد. و اگر شكيبائي پيشه كنيد اينكار براي شكيبايان بهتر است.

? مناسبت: امروز روز تولد امام حسن مجتبی علیه السلام است. بی شک اگر بخواهیم در تاریخ یکی از بارزترین مصداق های این آیه را جستجو کنیم، به نحوه برخورد ایشان با مرد شامی برسیم. مردی که تحت تاثیر تبلیغات معاویه تا ایشان را دید لب به دشنام گشود. اما ایشان مهربانانه با او برخورد نمودند و نه تنها مقابله به مثل نکردند، بلکه از او خواستند که اگر به چیزی احتیاج دارد بگوید تا کمکش کنند و اینچنین مرد شامی از کرده خود پشیمان شد. خدا انشاالله به ما توفیق پیروی از اخلاق این امام همام را بدهد.