إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَ عَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ (فاطر / آیه 29)

? ترجمه:
كساني كه كتاب الهي را تلاوت مي‏كنند و نماز را بر پا مي‏دارند و از آنچه به آنها روزي داده‏ ايم پنهان و آشكار انفاق مي‏كنند، تجارت (پر سودي) را اميد دارند كه نابودي و كساد در آن نيست.

 تجارت پر سود با پروردگار؛ خداوند در این آیه انجام تجارت پر سود با خودش را به انسان ها آموزش می دهد. آن چه که انسان باید برای این تجارت بیاورد تلاوت قرآن، نماز و انفاق است و آنچه خدا می آورد، فضل و رحمت بی حساب و اندازه. (تلاوت ) در اينجا به معنى قرائت سرسرى و خالى از تفكر و انديشه نيست ، خواندنى است كه سرچشمه فكر باشد، فكرى كه سرچشمه عمل صالح گردد، عملى كه از يكسو انسان را به خدا پيوند دهد كه مظهر آن نماز است ، و از سوى ديگر به خلق خدا ارتباط دهد كه مظهر آن انفاق است، انفاق از تمام آنچه خدا به انسان داده، از علمش، از مال و ثروت و نفوذش از فكر نيرومندش از اخلاق و تجربياتش، و خلاصه از تمام مواهب خدادادى .

وَلَا تَمْنُنْ تَسْتَكْثِرُ (مدثر / آیه 4)

? ترجمه:

و منت مگذار، و فزوني مطلب.

نهی از منت گذاشتن؛ خداوند در این آیه از منت گذاشتن نهی می کند. این مفهوم کلی است و هر گونه منت گذاشتن بر خالق و مخلوق را شامل می شود. انسان هرگز نباید بر پروردگار منت بگذارد که برای او جهاد و تلاش می کند. بلکه باید شکرگزار باشد که خداوند توفیق عبادت و اطاعت را به او داده است. همچنین انسان نباید خدمات خود را به خلق زیاد بشمارد و در نتیجه بر سر آنان منت بگذارد. چرا که منت گذاشتن اعمال نیک را باطل و بی اثر می کند.

✍️انتظار فرج این نیست که شما در خانه چهار زانو بنشینی دست‌هایت را روی هم بگذاری و تکان هم نخوری،
- آقا چکار می‌کنی؟
- من منتظر هستم!
نه، انتظار این نیست…

انتظار این است که تک تک لحظات و اعمالت را در جهت رضایت امام زمان ارواحنافداه تنظیم کنی، این روحیّه‌ی انتظار را در خودت پیاده کنی. یعنی هر عملی که می‌خواهی انجام بدهی، بگو این عمل من را به امام زمانم نزدیک می‌کند؟ برای فرج امام زمانم موثر است؟

امام صادق علیه السلام می‌فرمایند:
کسی که دوست دارد از اصحاب حضرت قائم علیه السلام باشد باید روحیه انتظار را در خود ایجاد و با داشتن چنین روحیه ای به تزکیهٔ نفس و کسب کمالات روحی مشغول باشد.

مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَا هَادِيَ لَهُ وَ يَذَرُهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ (اعراف / آیه 186)

? ترجمه:
هر كس را خداوند (به جرم اعمال زشتش) گمراه سازد هدايت كننده‏ اي ندارد و آنها را در طغيان و سركشيشان رها مي‏سازد تا سرگردان شوند.

آیا خداوند کسی را گمراه می کند؛ رهائى از لغزشها و دامهاى شيطانى، بى توفيق و هدايت الهى ممكن نيست . پس نقش هدایت الهی در عاقبت به خیر شدن فرد بسیار مهم است. اما در این آیه و برخی دیگر از آیات صحبت اضلال خداوندی هم است. یعنی گمراه کردن. منظور این است که خداوند اسباب و توفیق هدایت شدن را از فرد می گیرد. زمینه هدایت شدن برای فرد فراهم نمی شود. این مصداق اضلال الهی است. حال برخی ممکن است این مسئله را با عدالت خداوند و یا اختیار انسان مغایر ببینند. در حالی که اینگونه نیست. نکته این است که اضلال الهی در واقع نوعی مجازات است. مجازات فردی که تعمدا به هدایت های الهی و آیات و احکام او بی اعتنا باشد. یعنی فرد با بی توجهی عمدی به آنچه که از خداوند می داند و می شناسد، خودش راه دور شدن از هدایت الهی را انتخاب می کند. پس هم فرد خودش انتخاب کننده این مسیر است و هم چون این اضلال مجازات چنین فردی است، کاملا عادلانه است.

وَ اذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةً وَ أَصِيلًا (انسان / آیه 25)

? ترجمه:
و نام پروردگارت را بامدادان و شامگاهان ياد كن

دستور به ذکر ؛ صبر و استقامت داشتن در راه خدا و در برابر هجوم مشكلات عظيم در این راه واقعا كار آسانى نيست ، و قطعا ابزار خاصی لازم دارد، لذا در این آیات پس از دستور به صبر، بلا فاصله خداوند دستور به ذکر نام خدا می دهد. تا در سایه آن ذکر، نيروى لازم و قدرت معنوى و پشتوانه كافى براى مبارزه با مشكلات اين راه فراهم شود. نکته جالب این است که در قرآن اگر بفرماید خدا را یاد کنید، منظور به یاد خدا بودن و در نظر گرفتن خدا در تمامی کار ها است. اما اگر مانند آیه امروز بفرماید نام خدا را یاد کنید، همان ذکر معمول ما است. یعنی نام خدا را بر لب آوردن و عبادت کرد ن و حتی آن را به نماز خواندن هم می توان تعبیر کرد. پس علاوه بر ذکر کلی که بسیار مفهوم عمیق و ریشه داری است، همین ذکر نام خدا بر زبان نیز موضوعیت دارد و به انسان می تواند در چیره شدن بر مشکلات کمک کند. مثلا علما پیشنهاد می کنند انسان هنگام گرفتاری زیاد ذکر “استغفروالله ” را بر زبان بیاورد تا مشکلش آسان شود. ( و مانند این بسیار است.) اینکه می فرماید نام خدا را در صبح و شام بر زبان بیاورید، یعنی دستور به استمرار و مداومت. که اگر این مداومت نباشد، نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد. به همین دلیل بعضى آنرا به خصوص نمازهاى پنجگانه ، يا به اضافه نماز شب، يا خصوص نماز صبح و عصر و مغرب و عشا تفسير كرده اند، ولى ظاهر اين است كه اين نمازها مصداقهائى از اين ذكر مستمر الهى، و تسبيح و سجده در پيشگاه مقدس اوست .