سؤال:

آیا اصولاً تولید نرم افزار حقی برای تولید کننده ایجاد می کند؟ کپی و تکثیر نرم افزار بدون اجازه تولید کننده آن، چه حکمی دارد؟

? پاسخ:

✍ امام خمینی (ره):
خیر، حقی برای آنان ایجاد نمی کند و تکثیر آن اشکالی ندارد مگر آنکه از نظر قانونی ممنوع باشد، که تخلف از مقررات دولت اسلامی جایز نیست.

✍ آیت الله خامنه‌ای:
بنابر احتیاط واجب، برای آنان حق ایجاد می کند؛ بنابراین بنابر احتیاط واجب تکثیر بدون اجازه و رضایت تولید کننده اصلی جایز نیست. همچنین اگر این کار خلاف مقررات نظام اسلامی باشد، جایز نیست.

✍ آیت الله مکارم:
آری، از حقوق عقلایی به شمار می آید و برای آنان حق ایجاد می کند، بنابراین تکثیر بدون اجازه و رضایت تولید کننده اصلی جایز نیست.

✍ آیت الله سیستانی:
استفاده شخصی مانعی ندارد مگر آنکه از نظر قانونی ممنوع باشد.[1]

✅ نکته: با توجه به اینکه برخی از مراجع حکم را در مورد حق کپی رایت به قانون وابسته کرده اند لازم به ذکر است که در قانون، حقوق مصنفین و مولفین داخلی به رسمیت شناخته شده است.[2]

? منابع:
[1]. تحریرالوسیله امام، ج 2، ص6-625، الثالث و السابع؛ استفتاءات امام، ج2، ص55-54؛ اجوبه الاستفتاءات رهبری، س 1341، 1342، 1106، 1523 و1987؛ استفتاءات مکارم، ج1، س1697 و1624؛ سایت سیستانی، سوالها و جواب ها، بخش حق چاپ و بخش رایانه، س6 و 8 و 14-12. [2]. لازم به ذکر است که در مورد حقوق مولفین و مصنفین چند قانون به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است که عبارتند از: ۱) قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب 11/10/ 1348؛ ۲) قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی ‌مصوب 06/10/1352؛۳)قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزار های رایانه ای 4/10/1379؛ ۴)قانون اصلاح ماده (12) قانون حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان مصوب 31/5/89