عفو و گذشت در سیره نبوی

🔸برای بیان شدّت «عفو» و «بخشندگی» پیامبر اکرم«ص» همین بس، که پس از فتح مكّه، یعنی بعد از آنکه هشتاد و چهار جنگ طاقت‌فرسا از سوی مشرکین به مسلمان‌ها تحمیل شد، نبیّ رحمت «ص»، تمام افراد تسلیم شده را بخشیدند. در آن زمان، مشرکین شکست خورده، به‌طور طبیعی منتظر وضع شدیدترینِ مجازات‌ها از سوی فاتح میدان، یعنی پیامبر اکرم«ص» بودند. آنها مقابل کعبه، اعلام حکم را انتظار می‌کشیدند و مثل بید به خود می‌لرزیدند.

🔸پیامبر گرامی«ص» امّا، در حالی که شادمان از خانۀ کعبه خارج شدند، حلقۀ درب کعبه را در دست گرفته، خطاب به اسیران فرمودند: من به شیوه برادرم یوسف«ع» نسبت به برادرانش، به شما می‏‌گویم: «لا تَثْریبَ عَلَیكُمُ الْیوْمَ» (1)؛ امروز سرزنشی بر شما نیست. سپس به آنها فرمودند: «فَاذْهَبُوا فَأَنْتُمُ‏ الطُّلَقَاءُ»؛ بروید که شما آزادشدگان هستید. (2)

🔹در اثر این عفو کریمانه، مردم فوج فوج و با اشتیاق به اسلام گرویدند. قرآن کریم در سورۀ «نصر» گرایش عمومی مردم به اسلام را توصیف کرده است:
🔹«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏، إِذا جاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَ الْفَتْحُ، وَ رَأَیتَ النَّاسَ یدْخُلُونَ فی‏ دینِ اللَّهِ أَفْواجاً، فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَ اسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كانَ تَوَّاباً» (3)

پی نوشت:
1. یوسف، 92.
2. تاریخ ‏الیعقوبى، ج‏2، ص60؛ بحارالأنوار، ج21، ص132.
3. نصر، 1تا3.

📚 کتاب تجلیه اثر آیت‌الله العظمی مظاهری، ص 60.