فَإِذَا قَضَيْتُم مَّنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُواْ اللّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًا فَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَ مَا لَهُ فِي الآخِرَةِ مِنْ خَلاَقٍ (بقره / آیه 200)

? ترجمه:
و هنگامی که مناسکِ (حج)ِ خود را انجام دادید، خدا را یاد کنید، همانند یادآوری از پدرانتان (آن‌گونه که رسم آن زمان بود) بلکه از آن هم بیشتر! (در این مراسم ، مردم دو گروهند:) بعضی از مردم می‌گویند: «خداوندا! به ما در دنیا، (*نیکی*) عطا کن!» ولی در آخرت،

حج ، رمز وحدت مسلمانان؛ در حديثى از امام باقر (عليه السلام ) مى خوانيم كه در ايام جاهليت هنگامى كه از مراسم حج فارغ مى شدند در آنجا اجتماع مى كردند و افتخارات نياكان خود را بر مى شمردند. در چنین شرایطی آیه مورد بحث امروز نازل شد و به آنها دستور داد كه به جاى اين كار ذكر خدا گويند و از نعمتهاى بى دريغ خداوند و مواهب او ياد كنند. نه تنها با همان شور و سوز مخصوصى كه در افتخار و مباهات به پدران خود در جاهليت داشتند نعمت های الهى را ياد كنند، بلكه بيشتر و برتر. در واقع عرب جاهلی با این کار، پایان حج را موسمی برای تفرقه و اختلاف افکنی قرار داده بود. حال اینکه اسلام می خواهد حج عاملی برای وحدت مسلمانان باشد و این امر با توجه به خداوند (به جای مباهات به نیاکان) اتفاق می افتد. چرا که عظمت و بزرگى در پرتو ارتباط با خدا است نه مباهات به ارتباط موهوم به نياكان. منظور از اين تعبير اين نيست كه هم نياكان را ذكر كنيد و هم خدا را. بلكه اشاره اى است به اين واقعيت كه اگر آنها به خاطر پاره اى از نیکی ها لايق يادآورى هستند پس چرا به سراغ خدا نمى رويد كه تمام عالم هستى و تمام نعمتهاى جهان از ناحيه اوست منبع جميع كمالات و صاحب صفات جلال و جمال و ولى نعمت همگان است.